بازار جهانی سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی یکی از بخش‌های مهم در تجارت بین‌المللی است که سالانه میلیاردها دلار را شامل می‌شود. در سال 2022، ارزش کل صادرات سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی در جهان به حدود 45 میلیارد دلار رسید. این رقم شامل انواع مختلفی از سنگ‌های قیمتی مانند الماس، زمرد، یاقوت، و همچنین سنگ‌های نیمه‌قیمتی مانند کوارتز و آمتیست است. به دلیل زیبایی، کم‌یابی، و ارزش بالای این سنگ‌ها، تقاضای جهانی برای آنها همچنان بالا باقی مانده است.
صادرات سنگ‌های قیمتی به طور قابل توجهی تحت تأثیر نوسانات اقتصادی، تغییرات در بازارهای مالی، و تقاضای مصرف‌کنندگان در کشورهای مختلف قرار دارد. به عنوان مثال، بحران‌های اقتصادی می‌توانند به کاهش تقاضا برای سنگ‌های قیمتی منجر شوند، زیرا مصرف‌کنندگان ممکن است خریدهای لوکس را کاهش دهند. از سوی دیگر، افزایش تقاضا در بازارهای نوظهور مانند چین و هند به رشد صادرات جهانی کمک کرده است.
تجارت جهانی سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی نیز تحت تأثیر قوانین و مقررات دولتی قرار دارد. برخی کشورها محدودیت‌هایی را برای صادرات یا واردات سنگ‌های قیمتی به منظور حمایت از تولیدات داخلی خود اعمال می‌کنند. همچنین، مسائل مربوط به اخلاقیات و شفافیت در استخراج و تجارت سنگ‌های قیمتی، مانند مسئله “الماس خونین”، نیز می‌تواند تأثیر زیادی بر این بازار داشته باشد.
برترین صادرکنندگان سنگ‌های قیمتی در جهان
برترین صادرکنندگان سنگ‌های قیمتی در جهان شامل کشورهای هند، ایالات متحده، بلژیک، و تایلند هستند. هند به عنوان بزرگترین صادرکننده الماس‌های تراش‌خورده در جهان شناخته می‌شود و بیش از 90 درصد از الماس‌های تراش‌خورده دنیا را تأمین می‌کند. این کشور با داشتن صنعت جواهرسازی پیشرفته و نیروی کار ماهر، نقش مهمی در بازار جهانی سنگ‌های قیمتی ایفا می‌کند.
ایالات متحده و بلژیک نیز از بزرگترین صادرکنندگان سنگ‌های قیمتی در جهان هستند. ایالات متحده به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی سنگ‌های قیمتی، همچنین یکی از صادرکنندگان اصلی به دیگر کشورهاست. بلژیک، به خصوص شهر آنتورپ، به عنوان مرکز تجارت الماس در اروپا شناخته می‌شود و بخش بزرگی از الماس‌های جهانی از این کشور به دیگر نقاط جهان صادر می‌شوند.
تایلند نیز یکی از صادرکنندگان برجسته سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی در جهان است، به ویژه در زمینه سنگ‌هایی مانند یاقوت و یاقوت کبود. این کشور به دلیل داشتن منابع غنی از سنگ‌های قیمتی و همچنین صنعت جواهرسازی پیشرفته، یکی از مهمترین بازیگران در این بازار به شمار می‌رود. به علاوه، کشورهایی مانند برزیل و سریلانکا نیز به عنوان صادرکنندگان مهم سنگ‌های نیمه‌قیمتی و جواهرات شناخته می‌شوند.
صادرات سنگ‌های قیمتی از ایران به سایر کشورها
ایران با داشتن منابع غنی از سنگ‌های نیمه‌قیمتی مانند فیروزه، عقیق، و لاجورد، به کشورهای مختلفی از جمله چین، ترکیه، عراق، و کشورهای حاشیه خلیج فارس سنگ‌های قیمتی صادر می‌کند. صادرات سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی از ایران در سال‌های اخیر به دلیل تقاضای بالا در بازارهای بین‌المللی و تلاش‌های دولت برای تنوع‌بخشی به اقتصاد غیرنفتی، افزایش یافته است. بر اساس آمارهای موجود، ایران سالانه حدود 10 تا 15 میلیون دلار از صادرات سنگ‌های نیمه‌قیمتی درآمد کسب می‌کند.
تولید سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی در ایران به دلیل وجود معادن متعدد در استان‌های مختلف مانند خراسان رضوی (فیروزه نیشابور)، یزد (عقیق) و همدان (لاجورد) بسیار قابل توجه است. این معادن سالانه هزاران تن سنگ نیمه‌قیمتی تولید می‌کنند که بخشی از آن برای صادرات و بخشی دیگر برای مصرف داخلی و صنایع جواهرسازی استفاده می‌شود.
سود حاصل از صادرات سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی ایران بستگی به نوع سنگ، بازار هدف، و شرایط اقتصادی دارد. برای مثال، صادرات فیروزه نیشابور به دلیل کیفیت بالا و تقاضای بالا در بازارهای بین‌المللی، سودآوری قابل توجهی دارد. به علاوه، هزینه تولید و فرآوری این سنگ‌ها در ایران به دلیل دسترسی به منابع خام و نیروی کار ماهر، نسبتاً پایین است که این نیز به افزایش سودآوری کمک می‌کند.
صادرات سنگ‌های قیمتی از ایران به امارات
امارات متحده عربی سنگ‌های قیمتی را از ایران وارد می‌کند به دلیل نیاز بازار محلی به محصولات باکیفیت و تنوع در عرضه محصولات در صنعت جواهرسازی. همچنین، سنگ‌های نیمه‌قیمتی مانند فیروزه و عقیق که در ایران به‌وفور یافت می‌شوند، در بازارهای دبی تقاضای بالایی دارند. دبی به عنوان یک مرکز تجاری جهانی برای سنگ‌های قیمتی، به دنبال تامین این محصولات از منابع مختلف است تا بتواند پاسخگوی نیازهای متفاوت مشتریان خود باشد.
بسیاری از سنگ‌های وارداتی از ایران در دبی فرآوری می‌شوند و سپس به عنوان محصولات نهایی جواهرات به بازارهای دیگر صادر می‌شوند. این فرآیند باعث ایجاد ارزش افزوده می‌شود و دبی را به یک مرکز مهم برای تجارت سنگ‌های قیمتی و جواهرات در منطقه تبدیل کرده است. به‌طورکلی، روابط تجاری قوی بین ایران و امارات و وجود زیرساخت‌های حمل‌ونقل کارآمد، امکان‌پذیر ساخته است تا ایران به یکی از تامین‌کنندگان مهم سنگ‌های قیمتی برای دبی تبدیل شود.
همچنین صادرات سنگ های ساختمانی به امارات از تجارت های سودآور برای ایران است.
صادرات فیروزه به دبی
صادرات فیروزه از ایران به دبی بخشی از روابط تجاری گسترده بین این دو کشور است که به دلیل نزدیکی جغرافیایی و پیوندهای فرهنگی و تاریخی، به خوبی توسعه یافته است. بر اساس گزارش‌ها، حجم قابل توجهی از کالاهای ایرانی به دبی صادر می‌شوند، از جمله سنگ‌های قیمتی مانند فیروزه. صادرات فیروزه به دبی به عنوان یکی از بازارهای مهم منطقه‌ای، نشان دهنده تقاضای بالا برای این محصول خاص است. ایران با بهره‌گیری از مسیرهای حمل و نقل هوایی، بنادر دریایی، و اتصالات زمینی به راحتی می‌تواند فیروزه را به این بازار صادر کند.
میزان صادرات فیروزه به دبی به صورت دقیق در دسترس نیست، اما به طور کلی صادرات کالاهای مختلف از ایران به امارات طی سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. دبی به دلیل موقعیت استراتژیک خود به عنوان یک مرکز تجاری و حمل و نقل جهانی، دروازه‌ای برای دسترسی به بازارهای بین‌المللی بیشتری فراهم می‌کند. این ویژگی باعث شده است که صادرات کالاهای ایرانی از جمله فیروزه به دبی به راحتی انجام شود و ایران بتواند از این فرصت‌ها برای افزایش صادرات خود استفاده کند.
صادرات چمدانی فیروزه از ایران به دبی نیز یکی از روش‌های رایج برای انتقال این کالا است. به دلیل محدودیت‌های قانونی و هزینه‌های گمرکی، برخی تجار و مسافران از این روش برای صادرات فیروزه استفاده می‌کنند. صادرات چمدانی به معنای حمل مقدار کمی از کالا به صورت شخصی و با هدف فروش در بازار مقصد است. این روش به خصوص در مورد کالاهای ارزشمند مانند فیروزه به دلیل مقررات سهل‌گیرانه‌تر و هزینه‌های کمتر، مورد توجه قرار می‌گیرد. با این حال، برای استفاده از این روش، رعایت قوانین و مقررات گمرکی هر دو کشور ضروری است.
